ซานจา (เซียงจา) ขนม หรือ ผลไม้
ในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้คนบนโลกโซเชียลจำนวนมากได้แชร์ข่าวของขนม”ซานจา”หรือ ”เซียงจา” ว่าพบสารก่อมะเร็งจนสำนักงานความปลอดภัยด้านอาหารของจีนสั่งห้ามจำหน่าย ขนมแผ่นสีชมพูรสชาติหวานนี้อยู่ในสังคมไทยมานาน รู้จักกันตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย จนถึงเด็กเล็กเด็กโตในสมัยนี้ หากแต่จะมีสักกี่คนที่รู้ว่า”ซานจา”ชื่อของขนมชนิดนี้ ผลิตมาจากผลไม้รสเปรี้ยวขนาดเล็กที่มีชื่อจีนว่า “ซานจา” และยังเป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่แพทย์จีนนิยมสั่งให้ผู้ป่วยรับประทาน วันนี้จึงขอแนะนำ “ซานจา”ให้เป็นที่รู้จักกันมากยิ่งขึ้น
ซานจาเป็นผลไม้ประเภทเบอร์รี่ชนิดหนึ่ง มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Hawthorn Berry เป็นผลไม้ที่ได้จากต้น Crataegus monogyna หรือ C.laevigata สายพันธุ์ในจีนนั้นคือ Crataegus pinnatifida (Chinese Hawthorn) มักจะนิยมนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นแยมผลไม้ เจลลี่ น้ำผลไม้ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดต่างๆเป็นต้น
ในการนำซานจามาใช้ในการทางแพทย์นั้น จะนำซานจามาทำให้แห้งก่อนนำมาใช้ องค์ประกอบที่พบในซานจานั้น ประกอบด้วย tannins,flavonoids,oligomeric proanthocyanidins,flavones-c,triterpene acids,phenolic acids เป็นต้น จากองค์ประกอบเหล่านี้ทำให้ซานจานั้นสามารถช่วยในเรื่องการย่อยไขมัน เพิ่มการหลั่งของน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร ปรับสมดุลของกระเพาะอาหารและลำไส้ ช่วยในการขยายตัวและไหลเวียนเลือดของเส้นเลือดโคโรนารี ป้องกันการเกิดภาวะหัวใจขาดเลือด ลดความดันโลหิต ป้องกันไม่ให้หัวใจเต้นผิดปกติ ช่วยลดไขมันในเลือด ทั้งคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ นอกจากนั้นซานจายังสามารถต้านการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด (platelet aggregation) ต้านการเกิดออกซิเดชัน เพิ่มความสามารถของระบบภูมิคุ้มกันเป็นต้น
ทางการแพทย์แผนจีนนั้นได้นำซานจามาใช้เป็นยาสมุนไพรนานแล้ว โดยใช้ในการช่วยย่อยอาหารเป็นหลัก ซึ่งซานจาในทฤษฎีแพทย์จีนนั้นมีดังนี้
(คุณสมบัติ) รสเปรี้ยว หวาน อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร
(สรรพคุณ) ย่อยอาหาร เพิ่มสมรรถภาพการทำงานของกระเพาะอาหาร ขับเคลื่อนชี่สลายการคั่งค้าง ลดไขมัน
(การนำมาใช้)
1. ช่วยย่อยอาหารประเภทเนื้อสัตว์ ลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อ ซานจาใช้ในการช่วยย่อยไขมัน เมื่อรับประทานอาหารประเภทเนื้อสัตว์แล้วเกิดอาการอาหารไม่ย่อยนั้น จะใช้ซานจาเป็นหลัก
2. ใช้ในอาการปวดท้องจากท้องเสีย และอาการปวดจากไส้เลื่อน เนื่องจากซานจามีฤทธิ์ในการขับเคลื่อนลม ขับเคลื่อนชี่ จึงสามารถบรรเทาอาการปวดได้ ส่วนซานจาที่ผ่านกรรมวิธีคั่วก่อน จะมีฤทธิ์ระงับอาการท้องเสีย ท้องร่วงได้
3. ใช้ในอาการประเภทเลือดคั่งต่างๆ เนื่องจากฤทธิ์ของซานจาสามารถขับเคลื่อนชี่และเลือด สลายเลือดคั่งต่างๆ จึงสามารถรักษากลุ่มอาการเลือดคั่งที่ทำให้เกิดอาการปวดได้ เช่น ปวดประจำเดือน ประจำเดือนขาด(ไม่มาตามปกติ)
4.ใช้ในผู้ที่ไขมันในเลือดสูง
(วิธีการใช้) ต้มดื่ม , 9-12 กรัม
ข้อควรระวัง : ผู้ที่มีการหลั่งของน้ำย่อยในอาหารมากควรระวังในการใช้
ดังนั้นเมื่อทราบประโยชน์ของซานจาแล้ว คาดว่าหลายคนคงอยากจะหาซานจามาไว้รับประทานกัน ทั้งผลสด ผลแห้ง หรือจะเป็นขนม เครื่องดื่มต่างๆใช่ไหมคะ ในประเทศไทยอาจจะหายากสักหน่อย คงต้องฝากเพื่อนฝูงญาติพี่น้องที่ไปเที่ยวประเทศจีน หรือประเทศอื่นๆที่มีจำหน่าย แต่ถ้าหาฝากไม่ได้คงต้องหาซื้อแบบสมุนไพรตากแห้งตามร้านขายยาจีนแล้ว วิธีการนำมาต้มดื่ม
เหมือนชา โดยใช้ซานจา 30 กรัม ต้มในน้ำสะอาด 20 นาที แล้วเติมน้ำตาลทราย 10 กรัม สามารถรับประทานได้ทันที รสชาติเปรี้ยวนำหวานตาม ทั้งอร่อยและได้ประโยชน์ด้วย แต่ถ้าหาก
ท่านใดคิดจะนำมาใช้รักษาอาการป่วยต่างๆ ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์จีน เพราะการใช้สมุนไพรเดี่ยวอาจไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร และต้องตรวจร่างกายเพื่อที่จะได้รับยาที่เหมาะสมกับอาการของโรค
แพทย์จีนณัฐธิดา สิริโยธิน
ภาพประกอบจาก
Google Photo