แหนแดง สุดยอดปุ๋ยพืชสดให้ธาตุอาหารสูง

แหนแดง
แหนแดง สุดยอดปุ๋ยพืชสดให้ธาตุอาหารสูง

ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Scientific name :

Azolla pinnata R.Br.

ชื่อวงศ์ :
Family name:

AZOLLACEAE

ลักษณะ :
Characteristics :

พืชลอยน้ำขนาดเล็ก จำพวกเฟิน มักแตกสาขาแผ่คลุมผิวน้ำเป็นวงกว้าง ใบ ขนาดเล็ก 1 – 2 มม. ติดตามลำต้น ลักษณะเป็นแผ่นบางสองแผ่น แผ่นบนสีเขียว แผ่นล่างเป็นเยื่อบางสีชมพูอ่อน ซ้อนทับกันเรียงเป็นสองแถว ใบอ่อนมีสีเขียวเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลแดง อับสปอร์ออกตามซอกใบ สีเขียวรูปไข่ขนาดเล็กพืชลอยน้ำขนาดเล็ก จำพวกเฟิน มักแตกสาขาแผ่คลุมผิวน้ำเป็นวงกว้าง ใบ ขนาดเล็ก 1 – 2 มม. ติดตามลำต้น ลักษณะเป็นแผ่นบางสองแผ่น แผ่นบนสีเขียว แผ่นล่างเป็นเยื่อบางสีชมพูอ่อน ซ้อนทับกันเรียงเป็นสองแถว ใบอ่อนมีสีเขียวเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาลแดง อับสปอร์ออกตามซอกใบ สีเขียวรูปไข่ขนาดเล็ก


การกระจายพันธุ์ :
Distribution :

มีถิ่นกำเนิดในแถบเขตร้อนของทวีปเอเชีย เป็นพืชลอยน้ำที่เจริญเติบโตได้อย่างรวดเร็ว ชอบขึ้นในน้ำนิ่งหรือไหลช้า ๆ

ประโยชน์ :
Uses and Utilization :

สามารถนำมาใช้ปุ๋ยพืชสดและอาหารสัตว์ และที่ช่องว่างระหว่างใบ จะมีสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินอาศัยอยู่ที่สามารถตรึงไนโตรเจนมาเปลี่ยนเป็นสารประกอบไนเตรทที่พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้

เกร็ดเพิ่มเติม :

      แหนแดง เป็นพืชตระกูลเฟิร์นชนิดลอยน้ำ เจริญเติบโตลอยอยู่บนผิวน้ำในที่ที่มีน้ำขังในเขตร้อนและ เขตอบอุ่น ต้นแหนแดง ประกอบด้วยส่วนต่างๆ คือ ลำต้น ราก และใบ แหนแดงมีกิ่งแยกจากลำต้น ใบของแหนแดงเกิดตามกิ่งเรียงสลับกันไป ใบแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือใบบนและใบล่าง มีขนาดใกล้เคียงกันใบล่างค่อนข้างโปร่งใส มีคลอโรฟิลล์น้อยมาก ใบบนเป็นสีเขียวมีคลอโรฟิลล์เป็นองค์ประกอบ

      กรมวิชาการเกษตร ได้ทำการวิจัยค้นคว้า เรื่องแหนแดง มาตั้งแต่ ปี 2520 ช่วงเวลาดังกล่าวกรมได้ร่วมมือกับสถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ (IRRI) ส่งเสริมให้มีการใช้แหนแดงเป็นปุ๋ยพืชสดในนาข้าวทั่วไปในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ ประเทศเวียดนาม ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ไทย และสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งความจริงประเทศจีนได้มีการใช้แหนแดงในนาข้าวก่อนประเทศอื่นๆ เป็นเวลาเกือบ 100 ปีแล้ว

      แหนแดง มีอยู่มากมายหลายสายพันธุ์ทั่วโลกมีประมาณ 7 สายพันธุ์ แต่ที่เหมาะสำหรับประเทศไทยมีอยู่ 2 สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์ อะซอลล่า พินนาต้า (Azolla pinnata) ซึ่งเป็นสายพันธุ์ดั้งเดิมในประเทศไทยกับสายพันธุ์ อะซอลล่า ไมโครฟิลล่า (Azolla microphylla) ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่กรมวิชาการเกษตรนำเข้ามาเพื่อคัดพันธุ์

การนำแหนแดงไปใช้

      แหนแดง ถ้าจะใส่ในนาข้าว เกษตรกรควรนำไปหว่าน 2 ช่วง ด้วยกัน ช่วงแรก หว่านแหนแดงก่อนตีเทือก เพื่อให้แหนแดงไปเพาะขยายในท้องนา ประมาณ 20 วัน แล้วไถกลบ เมื่อแหนแดงย่อยสลายก็จะเริ่มปลดปล่อยไนโตรเจนออกมา ดังนั้น เมื่อตีเทือกเสร็จก็หว่านข้าวหรือดำนาได้เลย อีกช่วงหนึ่งถ้าเป็นนาดำให้ดำนาไปก่อน แล้วหว่านแหนแดงลงไปในนา แหนแดงจะไปขยายพันธุ์เต็มท้องนา เพราะนาดำมีลักษณะเป็นบ่อน้ำตื้น ประโยชน์คือ แหนแดงจะช่วยบดบังแสงแดด ป้องกันไม่ให้วัชพืช ข้าววัชพืช ข้าวลีบ หรือข้าวดีด ที่ติดมากับรถเกี่ยวข้าว ตกค้างอยู่ในนา เจริญเติบโตขึ้นมาในนาข้าว

      นอกจากนั้น ยังมีรายงานผลการทดสอบภายใต้โครงการความร่วมมือระหว่างประเทศของ
สถาบันวิจัยข้าวนานาชาติว่า การเลี้ยงแหนแดงในนาแล้วไถกลบก่อนปักดำ สามารถเพิ่มผลผลิตได้ทัดเทียมกับการใส่ปุ๋ยยูเรีย อัตรา 4.8 กิโลกรัม/ไร่ และการเลี้ยงแหนแดงหลังปักดำก็ให้ผลผลิตทำนองเดียวกัน หรือการไถกลบทั้ง 2 วิธี ร่วมกันก็สามารถเพิ่มผลผลิตข้าวเปลือกได้ โดยเฉลี่ย 160 กิโลกรัม/ไร่ นอกจากนี้แหนแดงยังมีโปรตีน ไขมัน เซลลูโลส และแร่ธาตุต่างๆ เป็นส่วนประกอบจำนวนมาก จึงเหมาะสมที่จะใช้เป็นอาหารสัตว์ได้เป็นอย่างดี จากการวิเคราะห์พบว่า กรดอะมิโนที่จำเป็นในแหนแดงมีปริมาณสูงเพียงพอต่อการเจริญเติบโตของปลา จึงเหมาะสมที่จะใช้เลี้ยงปลา โดยเฉพาะการเลี้ยงปลาในนาข้าวที่มีแหนแดงอยู่ด้วยสามารถทำให้น้ำหนักของปลาและขนาดของปลาเพิ่มขึ้นมากกว่าปลาที่เลี้ยงในนาข้าวโดยไม่มีแหนแดงร่วมด้วย

      รู้แบบนี้แล้ว จะรอช้ากันอยู่ใย ถ้าท่านใดที่สนใจก็ลองเอามาทดลองขยายพันธุ์ และนำไปใช้ตาม
คำแนะนำกันได้เลยนะค่ะ

แหล่งอ้างอิง :